Wat is Artritis?

Artritis is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen waarbij gewrichten ontstoken, pijnlijk en stijf zijn. Het beïnvloedt miljoenen mensen wereldwijd en kan variëren van milde klachten tot ernstige beperkingen in het dagelijks functioneren. Er bestaan meer dan 100 verschillende vormen van artritis, waarbij de meest voorkomende reumatoïde artritis en artrose zijn.

Het belangrijkste verschil tussen reumatoïde artritis en artrose ligt in de oorzaak. Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam eigen gezonde gewrichtsweefsels aanvalt, wat leidt tot ontstekingen. Artrose daarentegen is een degeneratieve aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten geleidelijk verslijt door ouderdom, overgewicht of overbelasting.

De meest voorkomende symptomen van artritis zijn:

• Gewrichtspijn en stijfheid, vooral 's ochtends
• Zwelling en warmte rond de gewrichten
• Verminderde bewegelijkheid
• Moeheid en algemeen onwelbevinden
• Rode, warme huid rond aangedane gewrichten

Artritis treft mensen van alle leeftijden, maar komt vaker voor bij ouderen, vrouwen en personen met een genetische aanleg. De impact op het dagelijks leven kan aanzienlijk zijn, waarbij eenvoudige taken zoals lopen, schrijven of het openen van potten moeilijk worden. Vroegtijdige herkenning en behandeling zijn essentieel om gewrichtsschade te voorkomen en de kwaliteit van leven te behouden.

Pijnstillers en Ontstekingsremmers

Voor de behandeling van artritispijn en ontstekingen zijn verschillende medicijnen beschikbaar in Nederlandse apotheken. NSAID's (Niet-Steroïdale Ontstekingsremmende Geneesmiddelen) vormen de basis van de medicamenteuze behandeling. Deze middelen werken zowel pijnstillend als ontstekingsremmend.

NSAID's en Paracetamol

De meest gebruikte NSAID's zijn ibuprofen (merken zoals Advil, Nurofen), naproxen (Aleve) en diclofenac (Voltaren). Deze medicijnen blokkeren de productie van prostaglandines, stoffen die pijn en ontstekingen veroorzaken. Paracetamol werkt hoofdzakelijk pijnstillend en koortsverlagend, maar heeft geen ontstekingsremmende werking. Het is vaak de eerste keuze bij milde artritispijn vanwege de goede verdraagbaarheid.

Topische Behandelingen

Topische pijnstillers en ontstekingsremmende gels bieden lokale verlichting zonder systemische bijwerkingen. Populaire merken in Nederland zijn Voltaren gel, Dolgit gel en Fastum gel. Deze producten zijn bijzonder nuttig voor oppervlakkige gewrichten zoals knie, pols en enkels.

Belangrijke veiligheidsrichtlijnen omvatten:

• Maximale dagdosering niet overschrijden
• NSAID's bij voorkeur tijdens of na de maaltijd innemen
• Langdurig gebruik alleen onder medisch toezicht
• Voorzichtigheid bij maag-, hart- of nierproblemen
• Combinatie van verschillende NSAID's vermijden

Raadpleeg altijd uw apotheker of huisarts voor persoonlijk advies over dosering en geschiktheid van medicijnen voor uw specifieke situatie.

Prescription Medicijnen en DMARDs

Disease-modifying antirheumatic drugs (DMARDs)

DMARDs zijn krachtige medicijnen die specifiek zijn ontwikkeld om de progressie van reumatoïde artritis en andere inflammatoire artritisvormen te vertragen. Deze geneesmiddelen werken door het immuunsysteem te moduleren en ontstekingsprocessen in gewrichten te remmen. In tegenstelling tot pijnstillers behandelen DMARDs de onderliggende oorzaak van de ziekte.

Methotrexaat en immunosuppressiva

Methotrexaat wordt beschouwd als de gouden standaard voor de behandeling van reumatoïde artritis in Nederland. Dit medicijn onderdrukt het overactieve immuunsysteem en vermindert gewrichtsbeschadiging. Andere veelgebruikte immunosuppressiva zijn sulfasalazine, leflunomide en hydroxychloroquine. Deze medicijnen worden vaak in combinatie gebruikt voor optimale resultaten.

Biologische geneesmiddelen

Biologicals zijn geavanceerde medicijnen die specifieke delen van het immuunsysteem blokkeren. Ze worden voorgeschreven wanneer traditionele DMARDs onvoldoende effect hebben. Voorbeelden zijn TNF-remmers, rituximab en tocilizumab. Deze medicijnen worden in Nederland vergoed onder strikte voorwaarden.

Bijwerkingen en monitoring

Regelmatige controles zijn essentieel bij het gebruik van DMARDs. Mogelijke bijwerkingen omvatten leverproblèmen, verhoogde infectiekans en bloedafwijkingen. Uw apotheek en reumatoloog monitoren uw bloedwaarden en leverfunctie nauwkeurig om veilig gebruik te waarborgen.

Supplementen en Ondersteunende Therapie

Glucosamine en chondroïtinesulfaat

Deze supplementen zijn populair voor de ondersteuning van kraakbeen bij artrose. Glucosamine en chondroïtinesulfaat zijn natuurlijke bouwstenen van kraakbeen. Hoewel het wetenschappelijke bewijs gemengd is, rapporteren veel gebruikers verlichting van gewrichtspijn en stijfheid. Deze supplementen zijn vrij verkrijgbaar in Nederlandse apotheken en drogisterijen.

Omega-3 vetzuren en visolie

Omega-3 vetzuren hebben ontstekingsremmende eigenschappen die kunnen helpen bij inflammatoire artritis. EPA en DHA, gevonden in visolie, kunnen gewrichtspijn en ochtendstijfheid verminderen. De Nederlandse Voedingscentrum adviseert twee porties vette vis per week of supplementatie met hoogwaardige visolie capsules.

Vitamines en mineralen

Vitamine D en calcium zijn essentieel voor botgezondheid, vooral bij artritispatiënten die corticosteroïden gebruiken. Een tekort aan vitamine D komt vaak voor in Nederland vanwege beperkte zonlichtblootstelling.

Kruiden supplementen

Natuurlijke ontstekingsremmers zoals kurkuma, gember en boswellia winnen aan populariteit:

• Kurkuma (curcumine) heeft bewezen ontstekingsremmende eigenschappen
• Gember kan pijn en stijfheid verminderen
• Boswellia-extract ondersteunt gewrichtsfunctie
• Duivelsklauuw wordt traditioneel gebruikt voor gewrichtsongemak

Bespreek altijd supplementgebruik met uw apotheek om interacties met voorgeschreven medicijnen te voorkomen.

Zelfzorg en Leefstijlaanpassingen

Warmte- en koudetherapie

Warmte- en koudetherapie kunnen effectieve manieren zijn om artritispijn te verlichten. Warmte helpt spieren te ontspannen en gewrichtsstijfheid te verminderen, vooral 's ochtends. Gebruik een warmtekussen, warme douche of warme handdoek op pijnlijke gewrichten. Koudetherapie kan ontstekingen en zwellingen verminderen tijdens acute opstoten. IJs of koelpacks kunnen 15-20 minuten op ontstoken gewrichten worden toegepast.

Oefeningen en fysiotherapie

Regelmatige beweging is essentieel voor het behouden van gewrichtsmobiliteit en spierkracht. Lage-impact oefeningen zoals zwemmen, wandelen en fietsen zijn ideaal voor mensen met artritis. Fysiotherapie kan helpen bij het ontwikkelen van een gepersonaliseerd oefenprogramma dat pijn vermindert en de functionaliteit verbetert.

Voeding en leefstijl

Een anti-inflammatoir dieet kan bijdragen aan het verminderen van ontstekingen. Overweeg de volgende voedingsmiddelen:

• Vette vis rijk aan omega-3 vetzuren
• Groene bladgroenten en kleurrijke groenten
• Noten en zaden
• Kurkuma en gember
• Olijfolie extra vergine

Gewichtsbeheersing vermindert de belasting op gewrichten, vooral knieën en heupen. Stressmanagement technieken zoals meditatie en ademhalingsoefeningen kunnen pijn en ontstekingen verminderen.

Wanneer een Arts Raadplegen

Waarschuwingssignalen

Er zijn specifieke symptomen waarbij u onmiddellijk medische hulp moet zoeken. Plotselinge hevige gewrichtspijn, koorts in combinatie met gewrichtspijn, ernstige zwelling of roodheid, en het verlies van gewrichtsfunctie vereisen acute medische aandacht. Ook wanneer pijn uw dagelijkse activiteiten ernstig beperkt of medicatie onvoldoende verlichting biedt, is professionele hulp nodig.

Reguliere controles en samenwerking

Regelmatige controles bij uw huisarts zijn belangrijk voor het monitoren van uw conditie en behandelingseffectiviteit. Uw apotheker speelt een cruciale rol in deze zorg door:

• Medicatie-interacties te controleren
• Bijwerkingen te monitoren
• Dosering en timing van medicatie te optimaliseren
• Advies te geven over vrij verkrijgbare pijnstillers

Langetermijn behandelingsplan

Een succesvol langetermijn behandelingsplan vereist nauwe samenwerking tussen patiënt, huisarts en apotheker. Dit omvat regelmatige evaluatie van medicatie-effectiviteit, aanpassingen van behandelprotocollen en monitoring van ziekteprogressie. Uw apotheker kan helpen bij het bijhouden van een medicatiedagboek en het herkennen van patronen in uw symptomen.